W kryminalistyce cyfrowej, notacja szesnastkowa lub podstawa 16 jest powszechnie używanym systemem numeracji. W przeciwieństwie do systemu dziesiętnego, który wykorzystuje dziesięć cyfr (0-9), system szesnastkowy wykorzystuje szesnaście cyfr (0-9 i A-F). System ten jest używany do reprezentowania danych binarnych w formacie bardziej czytelnym dla człowieka, ułatwiając analitykom interpretację i pracę.
Aby zrozumieć notację szesnastkową, warto najpierw zrozumieć notację binarną. W zapisie binarnym występują tylko dwie cyfry, 0 i 1. Utrudnia to reprezentowanie większych liczb bez użycia wielu cyfr. Na przykład liczba dziesiętna 255 byłaby reprezentowana jako 11111111 w zapisie binarnym. Może to stać się nieporęczne podczas pracy z dużymi ilościami danych.
Tutaj z pomocą przychodzi system szesnastkowy. Każda cyfra w systemie szesnastkowym reprezentuje cztery bity w systemie binarnym. Tak więc liczba 255 w systemie szesnastkowym byłaby reprezentowana jako FF. Jest to znacznie łatwiejsze do odczytania i pracy niż binarny odpowiednik.
Obliczanie w systemie szesnastkowym jest podobne do obliczania w systemie dziesiętnym. Każda cyfra reprezentuje wartość, przy czym najbardziej wysunięta na prawo cyfra reprezentuje 1, a każda kolejna cyfra reprezentuje wartość, która jest 16 razy większa od poprzedniej cyfry. Tak więc, w liczbie 2A, cyfra 2 reprezentuje 2 razy 16 (32), a cyfra A reprezentuje 10 razy 1 (10), co daje całkowitą wartość 42.
Z drugiej strony, system foursquare jest narzędziem kryptograficznym używanym do szyfrowania i deszyfrowania. Wykorzystuje on matrycę liter ułożonych w siatkę, gdzie każda litera reprezentowana jest przez parę liczb w zapisie szesnastkowym. Matryca jest używana do szyfrowania zwykłego tekstu poprzez zastąpienie każdej litery odpowiadającą jej parą liczb, a następnie wykonanie szeregu operacji matematycznych na wynikowych liczbach.
Konwersja z podstawy 10 do podstawy 16 jest stosunkowo prostym procesem. Podziel liczbę dziesiętną przez 16 i zapisz resztę. Powtórz ten proces z ilorazem, aż iloraz wyniesie zero. Następnie zapisz reszty w odwrotnej kolejności, aby uzyskać szesnastkowy odpowiednik. Na przykład, aby przekonwertować liczbę dziesiętną 255 na szesnastkową, podziel przez 16, aby uzyskać iloraz 15 i resztę 15 (reprezentującą literę F). Podziel iloraz (15) przez 16, aby otrzymać iloraz 0 i resztę 15. Szesnastkowym odpowiednikiem 255 jest zatem FF.
Podsumowując, zrozumienie zapisu szesnastkowego jest ważną umiejętnością dla każdego, kto pracuje w cyfrowej kryminalistyce lub kryptografii. Ucząc się, jak konwertować z binarnego na szesnastkowy i z dziesiętnego na szesnastkowy, można ułatwić pracę z dużymi ilościami danych i wykonywanie złożonych obliczeń.
W pozycyjnym systemie numeracji pozycja cyfry w liczbie określa jej wartość. Oznacza to, że ta sama cyfra może mieć różne wartości w zależności od jej pozycji w liczbie. Na przykład w systemie dziesiętnym cyfra „2” ma inną wartość w liczbie „20” niż w liczbie „200”. System pozycyjny jest szeroko stosowany w matematyce i informatyce do reprezentowania liczb i manipulowania nimi.